شناسایی رویکردهای انتخاب موضوع پایان‌نامه و تهیه پیشنهاده و مقایسه آن در گروه‌های علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه اصفهان- استاد گروه علوم تربیتی. دانشکده علوم تبیتی و روانشناسی

3 ستاد برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علو تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف پژوهش، شناسایی رویکردهای انتخاب موضوع و تهیه پیشنهاده در پایان‌نامه دکتری و مقایسه آن بین دانشجویان سه گروه علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه دانشگاه اصفهان، در وضع موجود و مطلوب است. رویکرد پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه‌ ساختاریافته با 27 نفر از مدیران، معاونان و اعضای هیأت علمی، با روش نمونه گیری هدفمند داده‌ها گردآوری شده است. یافته‌ها برای شناسایی رویکردهای انتخاب موضوع و ساخت ابزار کمی بکار رفت. در بخش کمی پرسشنامه 12 سوالی محقق‌ساخته با مقیاس 5 درجه‌ای، در بین دانشجویان دکتری در سه گروه آزمایشی علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم بین 95 نفر اجرا شد. یافته‌های کیفی تحت سه عنوان کلی مضامین پایه (20 مضمون شامل مصادیق و نکات کلیدی در هر مضمون سازمان دهنده)، سازمان دهنده (چهار رویکرد در انتخاب موضوع و سه رویکرد در تدوین پیشنهاده) و فراگیر (رویکرد انتخاب موضوع و تدوین پیشنهاده) تحلیل گردید. نتایج در بخش کمی نشان داد که علی‌رغم کاربرد بیش‌تر رویکرد استاد محور در وضع موجود، دانشجویان به رویکردهای کاربردی‌تر مثل توجه به اولویت‌های پژوهشی سازمان‌ها تمایل دارند. نتایج آزمون‌های تعقیبی، بیانگر وجود اختلاف بین گروه‌های علوم پایه و فنی و مهندسی با علوم انسانی در این زمینه است. در بحث تدوین پیشنهاده نیز از میان سه رویکرد استاد محور، دانشجو محور و سازمانی استخراج شده، رویکرد دانشجو محور پرکاربردتر و پرطرفدارتر از سایر رویکردها به ویژه در بین گروه علوم انسانی نسبت به سایر گروه­ها بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying approaches to selecting the topic of the dissertation and preparing a proposal and comparing it in the departments of humanities

نویسندگان [English]

  • Asyeh Khirollahi 1
  • Ahmad Reza Nar 2
  • Ebrahim Mirshah Jafari 3
1 Department of Educational Sciences. Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Isfahan
2 University of Isfahan - Professor, Department of Educational Sciences. Faculty of Tibetan Sciences and Psychology
3 University of Isfahan - Professor, Department of Educational Sciences. Faculty of Tibetan Sciences and Psychology
چکیده [English]

 The purpose of this research is to identify the approaches to selecting the topic and preparing the proposal in the doctoral dissertation and comparing it between the students of the three departments of humanities, technology and engineering and basic sciences of the University of Isfahan, in the current and desired situation.The research approach is a combination of sequential exploratory type. In the qualitative section, using semi-structured interviews with 27 managers, deputies and faculty members, data were collected by purposive sampling method. Findings were used to identify subject selection approaches and to construct quantitative tools.In the quantitative part of the questionnaire, 12 researcher-made questions with a 5-point scale were administered to doctoral students in three experimental groups of humanities, engineering and basic sciences by stratified random sampling method with a volume of between 95 people. Qualitative findings were analyzed under three general headings of basic themes (20 themes including examples and key points in each organizing theme), organizing (four approaches in topic selection and three approaches in proposing) and comprehensive (approach of selecting and proposing propositions). The results in the quantitative section showed that despite the greater application of the teacher-centered approach in the current situation, students tend to more practical approaches such as paying attention to the research priorities of organizations. The results of post hoc tests indicate the difference between the groups of basic and technical sciences and engineering with the humanities in this field. In the discussion of the proposed formulation, among the three approaches of teacher-centered, student-centered and organizational, the student-centered approach is more widely used and popular than other approaches; It was especially among the humanities group compared to other groups

کلیدواژه‌ها [English]

  • PhD thesis
  • proposal
  • topic selection approach
اسداللهی، مهدیه؛ شمس، علی و رضایی، مسعود. (1395). نقش تجربه پژوهشی بر خودکارآمدی دانش آموختگان کارشناسی ارشد کشاورزی دانشگاه زنجان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. 6 (31). 70-58.
ایزدی، صمد؛ برادران، مریم و کرمخانی، زینب. (1393). بررسی وضعیت مهارتهای پژوهشی در مقاطع مختلف تحصیلی رشته‌های علوم انسانی مورد پژوهی: دانشگاه مازندران. دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 9 (5). 51-26.
بهزادی ، حسین؛ داورپناه ، محمدرضا. (1388) ، عوامل مؤثر بر تجربه تحقیق دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه فردوسی مشهد، مطالعات در آموزش و روانشناسی ، 2 (10) ، 250-227.
بهی مهر، سارا؛ ریاحی نیا، نصرت و منصوریان، یزدان. (1393). شناسایی مشکلات پایان نامه نویسی از دیدگاه دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه‌های شهر تهران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 1 (48). 59-39.
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC). (1397). کسب مقام نخست کیفیت و اثربخشی تولیدات علمی ایران در میان کشورهای اسلامی. https://isc.gov.ir/fa
توکل، محمد و ذوالفقاری، مرضیه. (1392). مشکلات در انتخاب موضوع پایان نامه: مطالعه ای کیفی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاههای تهران. پژوهش در نظامهای آموزشی. 7 (20). 32-15
حیدری، الهام؛ کشاورزی، فهیمه و مرزوقی، رحمت ا... .(1398). بررسی روابط بین فرهنگ تحقیقاتی دانشگاه و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی: نقش واسطه گری توانمندی نگارش علمی. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13 (47). 21-7.
خواستار، حمزه، غفاری، رحمان، پورعزت، علی اصغر و حیدری، الهام. (1390). پژوهشی درباره پایان نامه های کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از حیث موضوع  و روش:  مورد مطالعه دانشگاه تهران. فصلنامه علوم مدیریت ایران،21 ، 122-105.
درخشانفر، حجت؛ شهرامی، علی؛ حاتم آبادی، حمید رضا و امینی، افشین. (1391). بررسی معیارهای انتخاب موضوع پایان نامه و استاد راهنما از دیدگاه دانشجویان پزشکی. دو فصلنامه ی توسعه آموزش جندی شاپور، سال سوم، 4. 57-49.
درودی، علی؛ درودی، علیرضا؛ رشیدیان، حمیده و درودی، رجبعلی. (1396). اولویت بندی معیارهای انتخاب موضوع پایان نامه با روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) از دیدگاه دانشجویان دکتری. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1 (12). 69-62.
رادافشار، گلپر؛ سبحانی، عبدالرسول و صادق، فرشته. (1389). بررسی دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان نسبت به فرآیند انجام پایان نامه. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 74 (19). 97-86.
شریفیان، فریدون. (1387). نوع شناسی و فرایند طراحی و اجرای پژوهش ترکیبی. فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، 57. 103-75.
عقدایی، محمدحسین و بهزادیان، مهدی. (1388). رویکرد MCDM فازی ترکیبی برای انتخاب موضوع پایان نامه. مجله ریاضیات کاربردی و علوم کامپیوتر، 11 (1).35-65.
فرهنگی، علی اکبر و صفرزاده، حسین. (1385). روشهای تحقیق در علوم انسانی (با نگرشی بر پایان نامه نویسی). تهران، پیام پویا.
کرسول، جان دبلیو. (1391). طرح پژوهش (رویکردهای کمی، کیفی و شیوه ترکیبی). ترجمه حسن دانائی فرد و علی صالحی. تهران، موسسه کتاب مهربان نشر.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1393). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه شهید بهشتی.
مهدی زاده، منصوره و توکل، محمد. (1398). عوامل و پیامدهای جامعه شناختی تقاضای اجتماعی برای تحصیل در دوره دکتری در دهه اخیر در ایران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 45(13). 25-7.
نیازی، محسن و سخایی، ایوب. (1397). پروپزال نویسی. آبادان، نشر پرسش.
همتی، رضا و بیات، اکرم. (1397). مطالعه پدیدارشناختی تجربه زیسته دانشجیان از فرایند نگارش پایان نامه. راهبرد فرهنگ، 43. 122-89.
یمنی دوزی، محمد؛ سهرابی، منیره؛ گلدسته، اکبر و ثمری، عیسی. (1396). تحلیلی بر وضعیت عوامل موثر بر تجارب پژوهشی (فرایند پایان نامه نویسی) دانشجویان تحصیلات تکمیلی و تغییرات آن در دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 8، 1. 18-1.
 
 
Helfer, F., & Drew, S. (2019). Students’ Perceptions of Doctoral Supervision: A study in an engineering program in Australia. International Journal of Doctoral Studies, 14, 499-524.
Holliman, A. J., & Jones, T. (2018). Identifying a topic for a psychology dissertation: A process map for students. Psychology Teaching Review, 24(1), 82-90
Hottenrott, H., & Menter, M. (2020). The socialization of doctoral students in the emergence of structured doctoral education in Germany. In Socialization in Higher Education and the Early Career (pp. 197-219). Springer, Cham.
Hunter, A.B.; Laursen, S. L.; Seymour, E. (2006). Becoming a scientist: The role of undergraduate research in students cognitive, personal, and professional development. Retrieved December 11, 2007.
Kanter, P; Boninger, M; Troen, P (2010), Implementation of a longitudinal mentored scholarly project: An approach at two medical schools. Academic Medicine, 85(3). 429-37.
Koskenoja, M. (2019). factors supporting and preventing Master Thesis Progress in mathematics and Statistics--Connections to Topic and Supervisor Selection. International Electronic Journal of Mathematics Education, 14(1), 183-195.
Lane, A.M., Devonport, T.J. & Horrell, A. (2004). Self-efficacy and research methods. Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, 3(2), 25–38.
Lee, Nancy-Jane (2010); “Preparing for Thesis and Viva: Some Practicalities”; Nurse Res, 17(3). 52-9.
Lei, S.A (2009) .Strategies for finding and selecting an ideal thesis or dissertation topic: a review of literature, College Student Journal,ProQuest Education Journals.
McGinty, S. C., Koo, Y. L., & Saeidi, M. (2010). A cross‐country study on research students’ perceptions of the role of supervision and cultural knowledge in thesis development. International Journal of Inclusive Education, 14(5), 517-531.
Pemberton, C. L. A. (2012). A “how-to” guide for the education thesis/dissertation process. Kappa Delta Pi Record, 48(2), 82–86.
Sander, P. (2009). Current developments in measuring academic behavioural confidence. Psychology Teaching Review, 15(1), 32–44.
Smith, M. (2019). Research methods in accounting. SAGE Publications Limited.
Xia J. (2013). A mixed method study on students’ experiences in the selection of a dissertation topic [Thesis]. Arizona: State University.