شناسایی و رتبه بندی ابعاد توسعه نظام آموزش عالی ایران با رویکرد آینده پژوهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر

2 دانشیار مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر

3 استادیار رشته مدیریت آموزشی . گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر، ایران

4 استادیار مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر

چکیده

هدف کلی تحقیق حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد توسعه نظام آموزش عالی ایران با رویکرد آینده‌پژوهی بود. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است که با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری تحقیق را در بخش کیفی، اعضای هیات علمی و خبرگان پنل آینده­پژوهی و در بخش کمی، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه­های آزاد اسلامی استان مازندران، گلستان و گیلان به ترتیب به تعداد 20 نفر و 5878 نفر تشکیل ­دادند. در بخش کیفی از روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 15 نفر و در بخش کمی با روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای و براساس فرمول کوکران تعداد 361 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع­آوری داده­ها از پرسش­نامه محقق ساخته 102 سوالی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید و پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید بود. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین رتبه­ای ابعاد توسعه نظام آموزش عالی با رویکرد آینده‌پژوهی وجود دارد. بعد راهبردی و بعد ساختاری به ترتیب با میانگین رتبه­ای 75/1 و 34/1 در رتبه اول و دوم قرار گرفتند. در بعدساختاری، مؤلفه­های ساختارسازمانی چابک و زیرساخت­های دانشگاه به ترتیب با میانگین رتبه­ای 69/2 و 27/2 در رتبه اول و آخر قرار گرفتند. در بعدراهبردی، مؤلفه­های استراتژی دانشگاه و بین‌المللی­سازی به‌ترتیب با میانگین رتبه­ای 37/3 و 77/2 در رتبه اول و  آخر قرار گرفتند. نظام آموزش عالی باید به وسیله راهبردهای پیشنهادی با محیط­های علمی و فرهنگی به طور مستمر سازگار شده و با جامعه در حال تغییر، دائما در تعادل پویا باشد. سیاستگذاران آموزش عالی، باید الزامات و شرایط محیطی، علمی و با بین­المللی­سازی و تجاری­سازی دانش زمینه­ای مناسب و سازنده برای تحقق و فعالیت راهبردهای متناسب دانشگاه با محیط را فراهم کنند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification and ranking of development dimensions of Iran's Higher Education System with future research approach

نویسندگان [English]

  • sepideh modanlou joybari 1
  • mojtaba tabari 2
  • masoud Yousefzadeh 3
  • mohammad reza bagherzadeh 4
1 PhD Student in Public Administration, Department of Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Qaemshahr Branch
2 Associate Professor of Public Administration, Department of Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Qaemshahr Branch
3 Department of Educational Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Ghaemshahr Branch, Iran
4 Assistant Professor of Public Administration, Department of Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Qaemshahr Branch
چکیده [English]

The purpose of this study was to identify and rank the dimensions of the development of Iran's higher education system with the future research approach. This study is applied in terms of objective, which is combined with qualitative and quantitative approach. The population of the research was studied in qualitative section, faculty members and experts of future panel and in quantitative part, faculty members and staff of Islamic Azad University of Mazandaran, Golestan and Gilan province were 20 and 5878 individuals respectively. In the qualitative part, 15 individuals were selected and 361 individuals were selected as sample by stratified random sampling method according to Cochran formula. The researcher’s questionnaire was used to collect 102 questions for data collection. Formal validity and tool content were confirmed by experts and Cronbach's combination reliability and alpha coefficient were confirmed. Data were analyzed using exploratory, confirmatory and confirmatory and Friedman tests. The results showed that Strategic dimension and structural dimension were first and second, respectively with the mean rank of 1.75 and 1.34, respectively. The higher educational system must be continuously adapted to the scientific and cultural environments through the proposed solutions. This system must be constantly in a state of dynamic equilibrium with a changing society. Higher educational policymakers must first consider the environmental and scientific requirements and conditions, and then provide a suitable and constructive ground for the realization of strategic activities appropriate to the environment of the university through the internationalization and commercialization of knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Developing the Higher Education System
  • Future Studies
  • University Strategy
پای خسته، پریسا؛ علم بیگی، امیر و بطحایی، سیده سمیه. (1396). بررسی شایستگی­های مورد نیاز توسعه کارآفرینی پایدار در آموزش عالی کشاورزی. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 40(9)، 43-32.
تقوایی یزدی، مریم. (1396). رابطه آینده‌پژوهی با تجربه پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری. فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت، 28 (110)، 114-85.
ثمری، عیسی؛ یمینی­دوزی سرخابی، محمد؛ صالحی عمران، ابراهیم و گرائی­نژاد، غلامرضا. (1392). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در فرآیند توسعه دانشگاهی در دانشگاه­های دولتی ایران. دوفصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی، 2 (4)، 100-67.
شریف­زاده، فتاح. (1390). ضرورت بازشناسی نظام آموزش عالی و نقش آن در توسعة علمی و اجتماعی کشور: پژوهشی دربارة دورة کارشناسی رشتة مدیریت دولتی دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی کشور. فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 2 (1)، 112-79.
فردوسی، مسعود و مولوی طالقانی، یاسمین. (1398). شناسایی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. فصلنامه راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، 4 (3)، 254-240.
گودرزی، ریحانه؛ حسینی، سیدرسول و طبائیان، سیدکمال. (1397). چارچوبی برای توسعه کارآفرینی دانشگاهی در رشته­های علوم انسانی در ایران. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 11(4)، 679-661.
محمودزاده، امیر و محبوب­فر، محمدرضا. (1391). پیمایش رشته آینده­پژوهی در جهان و برنامه­ریزی آینده پژوهانه در نظام آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران. اولین همایش ملی آینده‌پژوهی، تهران، شرکت یادگار درخشان آریا.
معمارزاده طهران، غلامرضا و مردانی، محمدرضا. (1393). شناسایی و اولویت­بندی عوامل اثرگذار بر توسعه آموزش عالی ایران (بررسی در سه حوزه آموزش، پژوهش و فناوری). فصلنامه برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 5 (18)، 222-183.
ملکی­نیا، عماد؛ ملکی­نیا، زهرا و فیضی، صدیقه. (1397). راهبردهای مور دنیاز نظام آموزش عالی ایران در عصر جهانی شدن. فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 6 (4)، 545-518.
منجم­زاده، سیدسعید؛ نادری، ابوالقاسم؛ گرایی­نژاد، غلامرضا و پوررستمی، ناهید. (1398). تحلیل و ارزیابی سیاست­های توسعه مالی دانشگاه بر اساس اسناد فرادستی آموزش عالی. فصلنامه مجلس و راهبرد، 26 (98)، 39-5.
موسوی، سیدحسین؛ صالحی عمران، ابراهیم؛ فراستخواه، مقصود و توفیقی، جعفر. (1396). ارائه مدل توسعه دانشگاه کارآفرین در ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 19(76)، 28-1.
نیازآذری، مرضیه. (1391). تعیین مولفه­های آینده‌پژوهی جهت طراحی مدل در آموزش عالی. فصلنامه پژوهش­های مدیریت، 23 (97)، 64-55.
 
Canto- Ortiz, F.J., Galeano, N., Castro, M., & Fangmeyer, J. (2017). Spreading academic entrepreneurship: Made in Mexico. Business Horizons, 60, 541-550.
Elmassah. S., Biltagy, M., & Gamal, D. (2020). Engendering sustainable development competencies in higher education: The case of Egypt. Journal of Cleaner Production, 266, 121959.
Hsieh, P-M., & Kelley, D. (2019). A Study of Key Indicators of Development for University-Based Entrepreneurship Ecosystems in Taiwan. Entrepreneurship Research Journal, 10 (2).
Mariani, B., & Horsley, T.L. (2020). Simulation Research Rubric: Further Analysis of Published Simulation Studies and Future Implications. Clinical Simulation in Nursing, 48, 89-93.
Tarasyev, A.A., Sudakova , A.E., & Agarkov, G.A. (2018). Integral Evaluation of the Investment Effectiveness into Universities Development.  IFAC-PapersOnLine, 51 (32), 484